Chấn thương cột sống là chấn thương nặng, rất dễ bị bỏ qua trong tiếp cận ban đầu ở các vụ tai nạn ngoài cộng đồng. Nếu bị bỏ sót hoặc sơ cứu ban đầu sai sẽ dẫn đến hậu quả nặng nề. Người bị nạn sẽ bị liệt vĩnh viễn không có khả năng hồi phục, thậm chí tử vong. Mục đích của sơ cứu ban đầu là tránh tổn thương thứ phát từ khi xảy ra tai nạn cho đến khi người bị nạn được đưa đến bệnh viện.
Dấu hiệu của chấn thương cột sống như thế nào?
- Phải nghi ngờ trong bất cứ trường hợp tai nạn giao thông, tai nạn ngã cao cho đến khi bạn loại trừ được nó;
- Mất cảm giác, mất vận động hoặc tê bì một nửa người hoặc toàn thân;
- Bí tiểu;
- Cột sống mất sự liền mạch sinh lý, kiểm tra dọc cột sống có điểm đau chói
- Không có khả năng vận động;
- Mất cảm giác, bao gồm khả năng để cảm thấy nóng, lạnh và cảm ứng xung quang;
- Mất kiểm soát ruột hoặc bàng quang;
- Các hoạt động phản xạ hoặc co thắt;
- Những thay đổi trong chức năng tình dục, sự nhạy cảm tình dục và khả năng sinh sản;
- Đau hoặc cảm giác châm, bị chích mãnh liệt do tổn thương các sợi thần kinh trong tủy sống;
- Khó thở, ho hoặc ho ra các chất dịch tiết từ phổi.
Có bao nhiêu loại chấn thương cột sống?
Dựa vào hình thái của chấn thương, chấn thương cột sống được phân thành 3 loại tổn thương cơ bản:
- Chấn thương cột sống không gây tổn thương tủy: Các chấn thương này có thể bao gồm gãy xẹp thân đốt sống, gãy đốt sống hoặc trật khớp cột sống hoặc tổn thương đĩa đệm. Ngoài ra, tổn thương các dây chằng, chẳng hạn như giãn dây chằng, đứt dây chằng liên gai sau và trước dọc theo cột sống.
- Chấn thương cột sống có thương tổn tủy sống: Các chấn thương bao gồm chấn động tủy, chảy máu bên trong tủy, tổn thương các phần trước của tủy sống hoặc chùm đuôi ngựa.
- Chấn thương tủy sống nhưng không tổn thương cột sống: Đây là tình trạng có chấn thương tủy sống thực thể nghiêm trọng nhưng không có dấu hiệu chấn thương cột sống.
Ngoài ba cách phân loại như trên, đôi khi chấn thương tủy sống cũng có thể được chia ra theo hai loại thể như sau:
- Gãy vững: Đây là tình trạng gãy xẹp hoặc rạn thân đốt sống nhưng không có di lệch đốt sống. Dây chằng liên gai sau không bị đứt và không gây ra các mấu khớp.
- Gãy không vững: Đây là tình trạng gãy đốt sống kết hợp trật khớp, gãy vỡ khiến các mấu khớp đốt sống di lệch và đứt rách các dây chằng.
Khi bị chấn thương cột sống cần phải làm gì?
- Đặt người bị nạn nằm ngửa, thẳng, tư thế kiểm soát hô hấp trung gian;
- Di chuyển người bị nạn đúng cách với bốn người, 3 người cùng bên và một người giữ trụ cột sống thẳng;
- Cố định cột sống cổ bằng nẹp hay vật cứng chèn 2 bên vai, giữ cho cột sống cổ luôn thẳng trước và trong khi vận chuyển;
- Gọi hỗ trợ y tế cho 115 càng sớm càng tốt.
Cần chú ý những gì khi xử trí chấn thương cột sống
- Không nên di chuyển người bị nạn ra khỏi hiện trường khi bạn chưa kiểm soát được chấn thương;
- Kiểm soát chấn thương một cách bài bản, nếu không, có thể gây ra nguy hiểm và những di, biến chứng nặng nề.
